Aeroklub Jeleniogórski
Aeroklub Jeleniogórski
Aeroklub Jeleniogórski
Aeroklub Jeleniogórski
Aeroklub Jeleniogórski

Fala Karkonoska - Historia

Jeleniogórski Ośrodek Szybowcowy wyspecjalizował się przede wszystkim w lataniu ,,na fali". W dziedzinie tej uzyskano wyniki nie notowane nigdzie na Świecie. Ogółem (od 1948 r. do 2002 r.) zdobyto tutaj ponad 1000 diamentów do odznak szybowcowych.

W latach 1959 - 1964 szybownicy Aeroklubu Jeleniogórskiego pobili 18 rekordów.
W 1959 r. Waldemar Gross z pasażerem W. Cygańskim na szybowcu Bocian produkcji Zakładów Sprzętu Lotnictwa Sportowego w Jeżowie, ustanowił w kategorii szybowców wielomiejscowych dwa nowe polskie rekordy wysokościowe: rekord wysokości absolutnej 9810 m i rekord
w wysokości przewyższenia 8850 m.

W 1960 r. Józef Kurpiela na szybowcu Mucha standard ustanowił nowy rekord Polski uzyskując wysokość absolutną 10460 m i wysokość przewyższenia 9140 m. W 1961 r.Lidia Pazio z pasażerką Elżbietą Grodecką, w jednym locie pobiła dwa rekordy Polski oraz dwa rekordy świata w kategorii szybowców wielomiejscowych na szybowcu typu Bocian - w lotach wysokościowych uzyskując rekord w wyskości absolutnej 8804 m i rekord wysokości przewyższenia 7020 m.

W roku 1962, ta sama pilotka ustanowiła dwa nowe wysokościowe rekordy Polski w kategorii szybowców jednomiejscowych, uzyskując na szybowcu Mucha standard wysokość absolutną 8960 m i wysokość przewyższenia 7870 m. Rekordy światowe ustanowione przez Lidię Pazio zostały zatwierdzone przez FAI. 12 maja 1987 roku Elżbieta Urbanowicz, obecna szef wyszkolenia Aeroklubu Jeleniogórskiego ustanowila na szybowcu Junior SP-3301 rekord Polski w konkurencji kobiet w kategorii szybowców jednomiejscowych: przewyższenie 8250 m, wysokość absolutna 9250 m. Rekordu po dziś czas nie poprawiono.

 

Mechanizm powstawania fali i sposoby jej wykorzystania.

 

Przepływ powietrza przez łańcuch górski, w naszym przypadku Karkonoszy, powoduje że strumień powietrza przepływający nad pasmem wzniesień zafalowuje na dość znaczne odległości rzędu 100km przy wzniesieniu o wysokości względnej 1000m.

 

Wstępujące części fal tworzą w dolinach na zawietrznej pasma gór rzędy rotorów  - zaburzeń w formie walca o osi poziomej położonej równolegle do pasma.

W strefie rotoru (rys.35) występuje bardzo silna turbulencja i sąsiadowanie na niewielkiej odległości intensywnych  ruchów wznoszących i opadających. Nad masywem górskim widoczny jest charakterystyczny „mur halny” w postaci chmury Ns i opad po stronie nawietrznej zbocza.

Na szczycie rotoru pojawiają się zazwyczaj chmury typu Cu rot.

W szczytach fal pojawiają się równie charakterystyczne chmury soczewkowe Ac len i Cc len często w wielu warstwach. Przemieszczają się znacznie wolniej niż wiatr lub są stacjonarne.

Fot. 1 charakterystyczny „mur halny”  nad masywem górskim oraz chmura Ac len
                                                                                                                                                                                   
Najbardziej sprzyjające warunki dla lotów falowych występuja najczęściej późną jesienią i wczesną wiosną, gdy ośrodek niżowy znajduje się na zachód od Polski, ośrodek wyżowu nad Ukrainą, a do naszego terytorium zbliża się front chłodny lub zokludowany.

 

Powietrze powinno mieć równowagę stałą z termicznymi warstwami hamującymi (inwrersja, izotermia) oraz charakteryzować się brakiem zmian kierunku wiatru z wysokościa.

 

Prędkość wiatru V mierzona w Obserwatorium Meteorologicznym na Śnieżce powinna wynosić:

V > 12m/s z kierunku Dm = 200 ÷220° dla uzyskania przewyższenia 3000m,
V 18m/s z kierunku Dm = 240° dla uzyskania przeewyższenia ponad 5000m.

 

 

Fala występująca w Karkonoszach jest falą niezwykle regularną i trwałą.

 

 

Właściwy lot falowy szybowca odbywa sie dopiero po odczepieniu od samolotu, które może nastąpić  we wznoszącej częsi rotoru lub powyżej - już w strefie występowania falJeżeli odczepienie nastąpiło w rotorze należy pamiętać że obszar rotoru jest niewielki i bardzo silne duszenia graniczą z silnymi noszeniami.  Wtakim przypadku stosuje sie technikę podobną do wykorzystywania wąskich kominów termicznych. Pamiętać należy że wznoszenie w rotorze występuje zawsze od strony nawietrznej w stosunku do chmury.

Po osiągnięci chmury rotorowej, a nawet wysokości nieco większej, należy opuścić rotor, kierując się pod wiatr.  Po pewnym czasie powinno nastąpić uspokojenie warunków lotu oraz ustalenie prędkości wznoszenia. Zmiana turbulętnych na ogół i bardzo silnych wznoszeń na mniejsze ale laminarne i ustalone, świadczy o przejściu szybowca na falę.

Zwykle wznoszenia falowe występują przy silnym wietrze, którego prędkość przekracza minimalną prędkość postępową szybowca. Należy wówczas szybowiec ustawić na kierunku pod wiatr, z prędkościa pozwalającą na powolne jego przemieszczanie się do przodu, aby móc w ten sposób spenetrować obszar fali i określić najkorzystniejsza sterfę wznoszeń.

W przypadku wiatru słabego można z powodzeniem „esować” wzdłuż fali lub nawet krązyć. Zazadniczym punktem orientacyjnym podczas lotu falowego jest chmura falowa, która w postaci jednej lub wielu piętrowo ułożonych soczewek pokazuje usytuowanie fali.

Strefa wznoszeń na małych wysokościach znajduje się pod chmurą, w wyższych partiach przesuwa się tak, że na poziomie soczewki występuje przed chmura.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                  Fot.2 chmura tupu Ac len (Altocumulus lenticularis) – o przekroju soczewki

Jeśli pragniesz podwyższyć Swoje kwalifikacje i marzysz o wysokich lotach na fali, to wybierając Nasz Ośrodek podejmujesz słuszną decyzję. Gwarantujemy Tobie gruntowne przygotowanie teoretyczne i fachową opiekę pilotów instruktorów o wieloletnim doświadczeniu z zakresu lotów falowych. Wszelkich informacji udzielamy telefonicznie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej. Czekamy na zgłoszenia!